Brzmienie nazwiska dziecka, które urodziło się ze związku pozamałżeńskiego kształtuje się w sposób nieco odmienny niż ma to miejsce w sytuacji, gdy dziecko pochodzi z małżeństwa.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż fakt narodzenia się dziecka należy zgłosić do Urzędu Stanu Cywilnego w terminie 14 dni od dnia urodzenia się dziecka. Kierownik USC sporządzając akt urodzenia może wpisać dane dotyczące ojca dziecka w dwóch przypadkach, tj. gdy doszło do uznania dziecka lub gdy ojcostwo zostało ustalone sądownie.

Jeśli powyższe przesłanki nie zostaną spełnione w akcie urodzenia figuruje jedynie nazwisko matki dziecka, gdyż nie może dojść do takiej sytuacji, że dziecko nie zostanie uznane przez ojca lub sąd nie ustali ojcostwa danego mężczyzny, a mimo to dziecko będzie nosiło jego nazwisko. Sytuacja taka byłaby niezgodna z prawem. Pamiętać należy, iż wraz z uznaniem dziecka rodzą się prawa i obowiązki z prawem tym związane, których przestrzegać powinien zarówno ojciec jak i matka dziecka. A zatem, jeśli matka dziecka nie jest w związku małżeńskim z jego ojcem to nie może ona nadać dziecku nazwiska ojca. Niezbędne jest do tego oficjalne uznanie dziecka lub wyrok sądu.

Jeśli jednak powyższe przesłanki zostaną spełnione tj. ojciec dziecka uzna je przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego to o nazwisku dziecka decyduje zgodne oświadczenie obojga rodziców, które składane jest jednocześnie z oświadczeniem o uznaniu dziecka przez ojca i wyrażeniu zgody na uznanie dziecka przez matkę.

Rodzice dziecka mogą wybrać nazwisko spośród następujących konfiguracji:

1)nazwisko matki,

2)nazwisko ojca,

3) nazwisko dwuczłonowe składające się z nazwiska matki i nazwiska ojca.

Jeśli rodzice dziecka nie dojdą w tym zakresie do porozumienia lub gdy oświadczenia nie zostaną złożone w ogóle dziecko będzie nosiło nazwisko podwójne. W sytuacji zaś, gdy uznanie ojcostwa nastąpi dopiero po sporządzeniu aktu urodzenia, dotychczasowe nazwisko dziecka może ulec zmianie. W takim przypadku w akcie urodzenia wpisuje się informację o dokonanym uznaniu i nowym nazwisku.

Pamiętać również należy, iż w sytuacji zmiany nazwiska dziecka, które ukończyło trzynaście lat niezbędna jest również jego zgoda!