Zgodnie z art. 17 pkt 1 i art. 41 Kodeksu postępowania cywilnego, powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda.
A zatem, w sprawie o rozwód właściwym sądem będzie zawsze sąd okręgowy jako sąd pierwszej instancji, natomiast w przypadku wniesienia apelacji od wyroku orzekającego rozwód sądem właściwym będzie zawsze sąd apelacyjny jako sąd drugiej instancji.
W sytuacji, kiedy nie wiemy, gdzie znajduje się sąd okręgowy, do którego mamy wnieść pozew możemy skorzystać ze strony Ministerstwa Sprawiedliwości (www. ms.gov.pl), na której znajdziemy zakładkę „Lista Sądów Powszechnych”, a tam wykaz wszystkich sądów wraz z ich adresami, stronami internetowymi oraz numerami telefonów.
Pamiętać należy, iż prawidłowe określenie właściwości sądu jest niezwykle ważne, gdyż wpływa m.in. na szybkość postępowania. Jeżeli pomylimy się i pozew o rozwód złożymy w sądzie niewłaściwym, to zgodnie z art. 200 k.p.c. sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę sądowi właściwemu, jednakże jak to wyżej już zostało wskazane przekazanie sprawy może znacząco wydłużyć czas trwania postępowania (nawet o kilka miesięcy!).
Podkreślę również, iż zdarzają się takie sytuacje, chodź rzadko, że rozpoznanie sprawy przez sąd niewłaściwy może doprowadzić do nieważności postępowania i ma to miejsce np. w sytuacji, gdy sąd rejonowy orzeka w sprawie o rozwód!
A zatem, jeśli nie jesteś pewny/a czy w sposób prawidłowy ustaliłeś/aś właściwość sądu warto skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika, który nie tylko pomoże określić właściwy sąd, ale dopilnuje, aby pozew o rozwód nie był dotknięty innymi brakami formalnymi.