Zgodnie z art. 59 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który w skutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.

A zatem, jeśli po zawarciu związku małżeńskiego zdecydowaliśmy się na zmianę nazwiska i przyjęcie nazwiska współmałżonka to w/w przepis zezwala nam na powrót do nazwiska, które nosiliśmy przed zawarciem małżeństwa. W tym miejscu podkreślić jednak należy, iż chodzi o nazwisko noszone przed zawarciem małżeństwa, które nie zawsze jest nazwiskiem panieńskim, rodowym! Przykładowo: jeśli kobieta po orzeczeniu rozwodu nie wróciła do swojego nazwiska panieńskiego, a następnie ponownie wyszła za mąż i ponownie się rozwiodła to ma ona prawo powrócić jedynie do nazwiska pierwszego męża, nie zaś do nazwiska panieńskiego.

Pamiętać również należy, iż Sąd w wyroku rozwodowym nie rozstrzyga o zmianie nazwiska, a zatem oświadczenie o zmianie nazwiska po rozwodzie należy kierować do kierownika urzędu stanu cywilnego, a jeśli osoba zainteresowana przebywa za granicą uprawnionym do odebrania w/w oświadczenia jest konsul.

Składając powyższe oświadczenie obowiązani jesteśmy okazać następujące dokumenty:

a) wniosek o zmianę nazwiska po rozwodzie, b) prawomocny wyrok sądu (orzekający rozwód) lub odpis aktu małżeństwa z adnotacją o rozwodzie, c) dokument stwierdzający tożsamość, d) dowód uiszczenia opłaty skarbowej (11,00 zł – jeśli oświadczenie składane jest przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego i 30,00 euro – jeśli oświadczenie składane jest przed konsulem).

Aby złożone oświadczenie było skuteczne należy je złożyć w terminie 3 miesięcy od momentu uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Oznacza to, iż nie można wystąpić z orzeczeniem o zmianie nazwiska w trakcie trwania postępowania rozwodowego, ani nie można żądać od sądu, aby w wyroku orzekł o zmianie nazwiska, gdyż takie żądanie byłoby bezskuteczne. Jeśli natomiast termin 3 miesięcy zostanie przekroczony zmiana nazwiska może nastąpić tylko i wyłącznie na podstawie ustawy o zmianie imienia i nazwiska tj. w trybie administracyjnym. Zmiana nazwiska na tej drodze będzie zdecydowanie dłuższa i trudniejsza, gdyż w myśl art. 4 w/w ustawy, zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów (np. gdy dotyczą zmiany imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka).